Z uwagi na liczne pytania zamawiających odnośnie tego, czy na gruncie przepisów ustawy Prawo energetyczne, właściciel instalacji oświetleniowej służącej do wykonywania zadań gminy określonych w art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne, może ograniczać prawo gminy do wyboru dostawcy energii elektrycznej w tym zakresie, Urząd Zamówień Publicznych zwrócił się z prośbą do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, o wyjaśnienie powyższej kwestii.
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wyjaśnił, iż zgodnie z dotychczas prezentowanym poglądem Prezesa URE brak jest zarówno prawnych jak i racjonalnych powodów do tego, ażeby kwestia własności punktów świetlnych a nie faktyczne okoliczności świadczące o tym, że przedsiębiorstwo energetyczne realizuje dostawy energii elektrycznej na potrzeby gminy przesądzała o posiadaniu (bądź nie posiadaniu) przez gminę statusu odbiorcy, a co za tym idzie poddaniu (bądź nie poddaniu) stosunków łączących ją z przedsiębiorstwem energetycznym reżimowi Prawa energetycznego z wszelkimi wynikającymi tego konsekwencjami. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wyjaśnił, że stosowanie do art. 18 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo energetyczne do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną należy finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy. Z kolei finansowanie oświetlenia w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne, to finansowanie kosztów energii elektrycznej pobranej przez punkty świetlne oraz koszty ich budowy i utrzymania (art. 3 pkt 22 ustawy). Brzmienie tego przepisu wskazuje, że na finansowanie oświetlenia składają się koszty energii elektrycznej pobranej na potrzeby oświetlenia (czyli innymi słowy koszty związane z zakupem i dostawą tej energii) oraz koszty budowy i eksploatacji punktów świetlnych. Natomiast warunki eksploatacji i konserwacji urządzeń winny stanowić przedmiot odrębnej umowy realizowanej poza działalnością podstawową. W opinii Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki należy przyjąć, iż brak jest uzasadnienia dla pozbawienia gminy (niezależnie od okoliczności czyją własność stanowi infrastruktura oświetleniowa) prawa wyboru sprzedawcy energii elektrycznej nabywanej w celach oświetleniowych. Z przywołanego przez Prezesa URE stanowiska Rady Ministrów wyrażonego w dniu 8 sierpnia 2011 r. wynika, że w przypadku gdy przedsiębiorstwo energetyczne jest właścicielem urządzeń oświetlenia ulicznego, to zarówno to przedsiębiorstwo jak i gmina, powinny dążyć do uporządkowania tej sytuacji w drodze umowy cywilno-prawnej. Wobec powyższego należy wziąć pod rozwagę zawarcie odrębnej umowy o świadczenie usługi utrzymania urządzeń oświetleniowych przez gminę ze spółką, której zakres przedmiotowy umożliwi gminie zawarcie umowy na sprzedaż energii elektrycznej ze sprzedawcą wybranym przez tę gminę w drodze postępowania o udzielenie zamówienia w trybie przewidzianym ustawą Pzp. Natomiast, jeśli gmina stwierdzi, że praktyki stosowane przez przedsiębiorstwo energetyczne, które jest właścicielem infrastruktury oświetleniowej, są sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa, a w szczególności z przepisami dotyczącymi konkurencji, to istnieje możliwość złożenia wniosku do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o wszczęcie postępowania antymonopolowego w sprawie nadużywania przez to przedsiębiorstwo pozycji dominującej. Równocześnie, w przywołanym stanowisku Rada Ministrów podkreśliła, że na podstawie art. 4j ustawy Prawo energetyczne, przedsiębiorstwo energetyczne które prowadzi działalność w zakresie przesyłania i dystrybucji energii elektrycznej obowiązane jest umożliwić odbiorcy energii elektrycznej, czyli także gminie, zmianę sprzedawcy. Zmiana sprzedawcy będzie miała miejsce w przypadku wypowiedzenia przez gminę umowy kompleksowej i zawarcia dwóch odrębnych umów, tj. umowy o świadczenie usług przesyłania i dystrybucji energii elektrycznej (z dotychczasowym przedsiębiorstwem sieciowym) oraz umowy sprzedaży energii elektrycznej (z nowym sprzedawcą). W przypadku odmowy przez przedsiębiorstwo energetyczne zawarcia umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii, istnieje możliwość zwrócenia się do Prezesa URE z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne.