Zgodnie z art. 224 ust 2 ustawy Pzp w przypadku, gdy cena całkowita oferty złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od: 1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1, 5 i 10, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia; 2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. Czy w pkt. 2 chodzi o szacunkową wartość zamówienia albo wartość ustaloną przed wszczęciem postępowania? Jeśli tak, powinno to zostać uściślone, podobnie jak w pkt 1. (2020-12-04)

W art. 224 ust. 1 ustawy Pzp ustawodawca ustanawia dla zamawiającego generalny obowiązek żądania od wykonawcy wyjaśnień (w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych) w każdym przypadku, gdy zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów.

W treści art. 224 ust. 2 ustawy Pzp ustawodawca wskazał na dwie sytuacje faktyczne, których zaistnienie wiąże się, w jednym przypadku (pkt 1), z powstaniem po stronie zamawiającego  obowiązku wyjaśniania ceny rażąco niskiej, w drugim zaś (pkt 2), jedynie możliwości żądania od wykonawcy takich wyjaśnień.

W każdym z tych przypadków wdrożenie mechanizmu wyjaśniania ceny rażąco niskiej zostało powiązane m.in. z wartością zamówienia. Wartość zamówienia należy natomiast rozumieć zgodnie z art. 28 ustawy Pzp – jako całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy bez podatku od towarów i usług, ustalone z należytą starannością. Różnica pomiędzy przesłankami z art. 224 ust 2 pkt 1 i pkt 2 sprowadza się do tego, że w pierwszym przypadku będzie to wartość ustalona przed wszczęciem postępowania, a w drugim – wartość zaktualizowana przez zamawiającego z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych.