Nowa ustawa Pzp podobnie jak poprzednia ustawa przewiduje zarówno obligatoryjne jak i fakultatywne podstawy wykluczenia wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia. Fakultatywne podstawy wykluczenia zostały określone w art. 109 ust. 1 nowej ustawy Pzp.
Jednocześnie, zgodnie z treścią art. 109 ust. 3 nowej ustawy Pzp, w odniesieniu do podstaw wykluczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1–5 lub 7, zamawiający może nie wykluczać wykonawcy, jeżeli wykluczenie byłoby w sposób oczywisty nieproporcjonalne, w szczególności gdy kwota zaległych podatków lub składek na ubezpieczenie społeczne jest niewielka albo sytuacja ekonomiczna lub finansowa wykonawcy, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, jest wystarczająca do wykonania zamówienia.
Zamawiający powinien zwracać szczególną uwagę na zasadę proporcjonalności w toku badania wskazanych podstaw wykluczenia, uwzględniając drobny charakter nieprawidłowości lub powtarzające się przypadki drobnych nieprawidłowości (do czego nawiązuje motyw 101 preambuły Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE).
Jednakże, już z samej istoty zasady proporcjonalności, nie jest możliwe abstrakcyjne określenie warunków umożliwiających zamawiającemu odstąpienie od wykluczenia. Konieczne jest zweryfikowanie przez zamawiającego realnej sytuacji zaistniałej w zdefiniowanych okolicznościach prowadzenia konkretnego postępowania, a przede wszystkim dokonanie oceny w stosunku do określonego wykonawcy. Używając wspomnianego w pytaniu przykładu kwoty zaległego podatku, można byłoby wskazać, że określona kwota, która dla jednego zamawiającego mogłaby zostać uznana za nieistotną, w przypadku innego mogłaby być nieosiągalna.