Wzory ogłoszeń przekazywanych Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych oraz Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich określone w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2004 r. w sprawie wzorów ogłoszeń przekazywanych Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych oraz Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich (Dz. U. 2004 r. Nr 48 poz. 46) zawierają nie zdefiniowane na gruncie prawa krajowego (w tym w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych Dz. U. Nr 19, poz. 177 ze zm.), pojęcie "podmiotu prawa publicznego". Wyjaśnienie kogo należy określić mianem "podmiotu prawa publicznego" jest bardzo istotne, gdyż dotyczy prawidłowego oznaczenia zamawiającego w ogłoszeniach przekazywanych Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych oraz Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich.
Wzory ogłoszeń określone w cytowanym rozporządzeniu zostały przygotowane z uwzględnieniem terminologii występującej w prawie wspólnotowym. Stąd też, określając zakres pojęcia "podmiot prawa publicznego" należy odnosić się do treści dyrektyw unijnych, które zawierają jego definicję.
Pojęcie "podmiotu prawa publicznego" zostało zdefiniowane w art. 1 lit. b każdej z trzech dyrektyw klasycznych prawa wspólnotowego: Dyrektywy Rady 93/36/EWG z dnia 14 czerwca 1993 r. dotyczącej koordynacji procedur w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy - Dz.Urz. WE nr L 199 z 9.08.1993 r., Dyrektywy Rady 92/50/EWG z 18 czerwca 1992 r. dotyczącej koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na usługi - Dz.Urz. WE nr L 209 z 9.07.1992 r., Dyrektywy Rady 93/37/EWG z 14 czerwca 1993 r. dotyczącej koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane - Dz.Urz. WE nr L 199 z 9.08.1993 r. Podmioty te stanowią odrębną kategorię zamawiających.
Zgodnie z cytowanymi wyżej dyrektywami, dla uznania danej instytucji za podmiot prawa publicznego konieczne jest łączne spełnienie warunków:
1. ustanowienie w szczególnym celu zaspokajania potrzeb w interesie ogólnym, który nie ma charakteru przemysłowego lub handlowego, oraz
2. posiadanie osobowości prawnej, oraz
3.
- finansowanie w przeważającej części przez państwo, jednostki samorządu terytorialnego lub inne podmioty prawa publicznego, lub
- zarząd podmiotu podlega nadzorowi ze strony państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych podmiotów prawa publicznego, lub
- ponad połowę składu jego organu administracji, zarządu lub nadzoru stanowią osoby mianowane przez państwo, jednostki samorządu terytorialnego, lub przez inne podmioty prawa publicznego.
Należy zwrócić uwagę, iż opisane wyżej kryteria definiujące "podmiot prawa publicznego" odnoszą się wprost do podmiotów zobowiązanych do stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 3. Podmioty te, spełniają kryteria definicji podmiotów objętych zakresem dyrektyw dotyczących zamówień publicznych, w odniesieniu do których dyrektywy posługują się sformułowaniem "podmiot prawa publicznego". Stąd też, do "podmiotów prawa publicznego" należy w szczególności zakwalifikować podmioty zobowiązane do stosowania ustawy na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 3.
Jednocześnie należy zauważyć, iż wyżej opisane kryteria spełniają także inne podmioty, które są zobowiązane do stosowania ustawy na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1. Tym samym, w polskim porządku prawnym cechy "podmiotu prawa publicznego" posiadają także zamawiający zobowiązani do stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1, a więc jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych. W ocenie Urzędu Zamówień Publicznych, wyłącznie w celu wypełniania formularzy ogłoszeń, do "podmiotów prawa publicznego" należy również zaliczyć fundusze celowe działające jako osoby prawne, państwowe szkoły wyższe, jednostki badawczo - rozwojowe, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, państwowe lub samorządowe instytucje kultury, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Narodowy Fundusz Zdrowia, Polską Akademię Nauk, państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych.
Mając powyższe na uwadze, zdaniem Urzędu Zamówień Publicznych wypełniając ogłoszenie, które ma być przekazane Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych oraz Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, zamawiający powinien brać pod uwagę kryteria definicji "podmiotu prawa publicznego" określone w art. 1 lit. b każdej z dyrektywy. Tym samym, określenie rubryki, która zakwalifikuje zamawiającego do "podmiotów prawa publicznego" powinno być dokonane przez zamawiających stosujących ustawę Prawo zamówień publicznych z art. 3 ust. 1 pkt 3 oraz przez niektóre z podmiotów zaliczanych do jednostek sektora finansów publicznych zobowiązanych do stosowania ustawy na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1. Wszystkie podmioty zobowiązane do stosowania ustawy na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 3, spełniają definicję "podmiotu prawa publicznego" określoną w art. 1 lit. b każdej z dyrektywy. Natomiast w przypadku wątpliwości, która z jednostek sektora finansów publicznych, powinna zakreślić rubrykę "podmiot prawa publicznego", decydujące zawsze będzie to czy spełnia wyżej opisane kryteria "podmiotu prawa publicznego". Jednocześnie należy zauważyć, iż pomocne dla określenia kto jest "podmiotem prawa publicznego" jest to, że ww. dyrektywy definiując "podmiot prawa publicznego" równocześnie wskazują załączniki wymieniające podmioty prawa publicznego lub ich kategorie istniejące w poszczególnych krajach, spełniające powyższe warunki i wobec tego zobowiązane do stosowania procedur zamówień publicznych. Obecnie obowiązującym załącznikiem wymieniającym podmioty prawa publicznego w poszczególnych krajach dla wszystkich trzech dyrektyw jest załącznik nr I do Dyrektywy 93/37/EWG dotyczącej koordynacji procedur w zakresie udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane. (lista "podmiotów prawa publicznego" dla Polski została dodana do wyżej wymienionego załącznika w Traktacie o Przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej Dz. U. 2004 r. Nr 90 poz. 864). Jednakże listy te maja tylko charakter pomocniczy i nie są wiążące - rozstrzygające znaczenie ma to, czy dany podmiot rzeczywiście podlega pod definicję ogólną. Jeżeli dany podmiot spełnia wszystkie kryteria omówione wyżej, a nie jest mimo to ujęty w liście przedstawionej przez określony kraj członkowski, udzielane przez niego zamówienia podlegają rygorom ustalonym w dyrektywach i jest "podmiotem prawa publicznego".